Ishrana i njen značaj za zdravlje ljudi
Pod pojmom ishrana podrazumeva se unošenje različitih supstanci organske i neorganske prirode u organizam, koje služe za obnavljanje i izgradnju ćelija i tkiva i koje oslobadjaju energiju koju koristi organizam. Sve te supstance zovu se jednim imenom hranljive materije.
Hranljive materije prema poreklu dele se na organske i neorganske.
U organske hranljive materije spadaju:
- ugljeni hidrati (šećeri)
- masti
- belančevine
- vitamini
U neorganske hranljive materije spadaju:
- mineralne materije
- voda
Energija koju oslobadjaju hranljive materije koristi se za rad unutrašnjih organa, održavanju telesne težine, metabolizam, za obavljanje umnog i fizičkog rada, za rastenje i obnavljanje istrošenih tkiva.
Hrana održava život i pokreće društvo i pojedinca. Bez hrane ne mogu rasti niti se razvijati ni biljka ni životinja ni čovek. Ona ima sposobnost da upravlja biohemijskim procesima na ćelijskom nivou, tamo gde počinje i završava se sve ono što je vezano za zdravlje. Hrana ima moć da podstiče um i podiže raspoloženje. Grčki lekar Hipokrat je jasno izrazio misao da „medicinska znanost ne bi uopšte bila otkrivena, niti pronadjena i ne bi postala predmet istraživanja, kada bi isto jelo i piće odgovaralo i zdravom i bolesnom čoveku“. To znači da bez hrane nema zdravlja ni napretka ni jednom živom biću. Očit primer je bolest dece u afričkoj državi Gani poznata danas u svetu pod nazivom KWASHIORKOR. Naime odojčad su ostala bez belančevina koje dobijaju majčinim mlekom, čim su ih majke prestale dojiti. Obolevala su i umirala. Proteini iz majčinog mleka osiguravali su toj deci rast i razvoj, a čim su prestala dobijati majčino mleko obolela su od teške malnutricije i umirala.
Hrana se tu pokazala kao pravi lek koji sprečava bolest i leči je.
Danas se tačno zna da deficit pojedinih hranljivih materija, proteina, masti i ugljeni-hidrata (makronutrijensi), kao i deficit vitamina, minerala i vode (mikronutrijensi) može uzrokovati bolest. Ali isto tako i neumereno uzimanje nutrijenasa može biti uzrok mnogih bolesti povezanih sa gojaznošću i hipervitaminozama.
Iz navedenog vidimo da ishrana ima važnu ulogu u rastu i razvoju organizma od perioda odojčeta pa do pozne starosti. Stoga treba da razvijamo i negujemo pravilne navike u ishrani još od ranog detinjstva, kako bi u kasnijim godinama izbegli pojavu bolesti. Ukoliko dodje do poremećaja nekog od nutrijenasa a to dovede do narušavanja zdravstvenog stanja organizma pribegavamo dijetalnoj ishrani.https://www.centarsm.co.rs/
Dijetalna ishrana
Pod dijetalnom ishranom podrazumevamo sve dijetetske mere koje se sprovode sa ciljem da oboleli organizam, bez obzira koja je bolest u pitanju što pre uspostavi ravnotežu izmedju svojih potreba, koje su zbog bolesti najčešće promenjene i količine unesenih hranljivih materija. Kod pojedinih oboljenja dijetalna ishrana je osnovna mera lečenja i tada ishrana ima ulogu dijeto- terapije. Kod druge grupe bolesti (srce, bubrezi, organi za varenje) ishrana ima pomažuću ulogu jer omogućava da se trajanje bolesti ublaži i izbegnu komplikacije.